Kto zajrzy na teren Górnego Śląska, ten zyska jedyną w swoim rodzaju szansę na zapoznanie się z takimi atrakcjami, jakimi są zabytki techniki oraz obiekty związane z działalnością wielkich zakładów przemysłowych. Na terenie Zabrza, miasta kojarzonego głównie z hutami i kopalniami, takich zabytków nie brakuje. W czasie wycieczki po tym mieście można zwiedzać i zabytkowe kopalnie, i wznoszone w ich pobliżu osiedla robotnicze. Kuszą też dawne huty orz budynki administracyjne, które często do dziś służą mieszkańcom miasta. Tak jest m. in. z niektórymi obiektami należącymi dawniej do huty Donnersmarck. Jednym z ciekawych zabytków, jaki powstał na terenie tego kompleksu, jest gmach dawnej Dyrekcji Huty Donnersmarck. Budynek ten stoi w pobliżu osiedla patronackiego, które powstało z czasach Gwidona Donnersmarcka z myślą o pracownikach należącej do niego huty. Jakimi cechami wyróżnia się ten zabytek?

Gmach Dyrekcji Huty Donnersmarck

Gmach Dyrekcji Huty Donnersmarck to jedna z cenniejszych pamiątek, jakimi może się pochwalić Zabrze. W programie krajoznawczej wycieczki, nastawionej głównie na poznawanie dziejów zabrzańskiego przemysłu, gmach ten zajmuje ważne miejsce. To obiekt, który przypomina o roli hutnictwa na terenie Górnego Śląska oraz o tak ważnym dla Zabrza zakładzie, jakim była huta Donnersmarck, znana później jako huta Zabrze. Huta ta rozpoczęła swą działalność w 1852 roku, kiedy to oddano do użytku dwa wielkie piece przeznaczone do wytopu surówki. Z czasem pojawiły się tu dwa kolejne piece, odlewnia rur, a z czasem – zakład budowy maszyn. W latach 70-tych XIX wieku huta ta przeszła na własność spółki akcyjnej Donnersmarckhuette, do której należała też kopalnia węgla „Concordia”. Zakłady te dynamicznie się rozwijały, a to oznaczało z jednej strony konieczność wzniesienia osiedla dla pracowników huty i kopalni, z drugiej – potrzebę zbudowania gmachu, w którym mogłaby urzędować dyrekcja huty.

Gmach służący dyrekcji powstał jako jeden z pierwszych obiektów wchodzących w skład osiedla Zandek. Wzniesiony w 1907 roku według projektu Arnolda Hartmana z Berlina, zachwyca swą formą i pięknymi dekoracjami. Gmach ten swą formą nawiązuje do pałacowych rezydencji, co było świadomym zamierzeniem architekta. Chciał on w ten sposób podkreślić potęgę huty oraz jej bogactwo. Elewacja frontowa przyciąga uwagę ciekawymi zdobieniami, nie brak tu również odniesień do górnictwa. Intryguje też kamienny portal oraz wieżyczka ozdobiona tarczą zegarową. Gmach ten do dziś uznawany jest za jedną z najciekawszych budowli na terenie Zabrza, która powstała w związku z rozwijającym się tu przemysłem. Wraz z pobliskim osiedlem patronackim, gmach ten stanowi nie lada atrakcję dla tych, którzy w czasie wycieczki po Zabrzu chcą poczuć klimat dawnego miasta i zapoznać się z jego industrialnym bogactwem. Takie zabytki techniki mają wiele uroku, a ich wartość historyczna i artystyczna jest ogromna.